Zuren en basen dieet bij PDS en maag-darmklachten

Uit het ledenblad ‘Prikkels’ van de PDSB geschreven door Janna Koopman en Janny Meijles (gepubliceerd in september 2017): zuren en basen dieet bij PDS en maag-darmklachten.

Als de zuurgraad van het bloed stijgt (en de pH dus daalt) ontstaat een acidose. Als de zuurgraad van het bloed daalt (stijgende pH), ontstaat alkalose. Beide situaties zijn ongewenst en zelfs zeer gevaarlijk.

Om de zuurgraad van het bloed in balans te houden, heeft het lichaam twee belangrijke middelen tot zijn beschikking: uitscheiding via de nieren en de ademhaling.

Verzuring

Na de vertering van voedsel en de stofwisseling in het lichaam blijft er een zure of basische rest over. Basisch is het tegenovergestelde van zuur en wordt ook wel alkalisch genoemd. Groenten en fruit zorgen bijvoorbeeld voor een basische rest, terwijl kaas en kunstmatige zoetstoffen een zure rest veroorzaken. De zure afvalstoffen die het lichaam niet afvoert, worden volgens de zuur-basetheorie opgeslagen in lichaamsweefsels, zoals in de spieren, de pezen, het onderhuids bindweefsel en de gewrichten. Ze hopen zich op, zonder dat we het door hebben. Deze opeenstapeling van zure afvalstoffen in ons lichaam wordt verzuring genoemd. Bij verzuring kunnen de volgende klachten ontstaan: artrose, blaasontsteking, botontkalking, cellulitis, fibromyalgie, haaruitval, hoge bloeddruk, jicht, maag- en darmklachten, migraine, nierstenen, nieraandoeningen, reuma, spierkrampen en vermoeidheid.

Zuurgraad en voeding

Aan het begin van de vorige eeuw concludeerde Dr. Ragnar Berg, een Zweedse natuurkundige, dat de voeding invloed heeft op de zuurgraad van de uitscheidingsproducten van het lichaam. Er zijn zuur en basisch werkende voedingsmiddelen. Voedingsmiddelen met een hoge zuurrest bevatten relatief veel fosfor, chloor en zwavel. Voedingsmiddelen met een hoge baserest bevatten relatief veel mineralen zoals natrium, kalium, calcium en magnesium. De verbindingen die deze mineralen tijdens de stofwisseling in het lichaam aangaan, bepalen uiteindelijk het zuur-base evenwicht. De chemische samenstelling bepaalt of een voedingsmiddel een zuren- of een basenoverschot levert.

Om aan te geven of een bepaald voedingsmiddel een zure of een basische rest oplevert, hebben veel voedingsmiddelen een PRAL-waarde gekregen. PRAl staat voor Potential Renal Acid Load die per 100 gram voedigsmiddel een schatting van de zuurbelasting op het lichaam weergeeft. Een verzurend effect wordt aangegeven met een positief getal, waarbij geldt: hoe hoger de PRAL-waarde, hoe verzurender het effect. Een alkaliserend effect wordt uitgedrukt met een negatief getal, waarbij wederom geldt: hoe hoger het negatieve getal, hoe alkaliserender de werking.

Zuur-base voedingslijst

Sterk zuurvormend voedsel: vlees, vis, gevogelte, wild, ei, soja(producten), alcohol, suiker
Zuurvormend voedsel: peulvruchten (dus ook pinda’s), granen, kaas
Neutraal: kwark, noten, zaden, roomboter, olie.
Basevormend voedsel: vloeibare melkproducten (melk, karnemelk, yoghurt).
Sterk basevormend voedsel: groenten, fruit, aardappelen.

Het advies van Dr. Ragnar. Berg is

Eet vijfmaal zoveel aardappelen, groenten en vruchten als het totaalgewicht van alle andere levensmiddelen. Eet daarvan minstens 50% rauw.

Zuurtegraad meten?

Wil je weten of je verzuurd bent? Dit kun je meten via je Urine. Testen zijn online te krijgen.  Drink voorafgaand aan de testdag ‘s avonds na 20.00 uur alleen nog maar water. Meet de zuurgraad van je urine drie keer die testdag. Begin met de ochtendurine, dit is de eerste urine vanaf 6.00 uur ‘s ochtends. Voer de tests op drie opeenvolgende dagn uit. Dompel een pH-teststripje één seconde in de urine. Vergelijk daarna de kleuren van het stripje met het kleurenkaartje op het doosje om de pH-waarde vast te stellen.

De uitkomst van de gemiddelde pH-waarde van de 3 opeenvolgende testdagen:
– Gemiddelde pH-waarde tussen 6.5 en 7.0 = Geen significante verzuring
– Gemiddelde pH-waarde tussen 5.5 en 6.5 = Middelmatige verzuring.
– Gemiddelde pH-waarde tussen 4.5 en 5.5 = Hoge mate van verzuring

Suppletie

Soms worden er voedingssupplementen met basevormende mineralen gebruikt om verzuring van het lichaam te bestrijden of tegen te gaan. Natriumbicarbonaat, ook wel zuiveringszout genoemd, is hier een voorbeeld van. Wij kennen dit als een middel tegen brandend maagzuur. Dit kan erg vervelend zijn, omdat we dit maagzuur nodig hebben voor een goede spijsvertering. De pH-waarde in de verschillende fases van onze spijsvertering wisselt overigens. Dat heeft te maken met de verschillende verteringsprocessen die elk een andere pH nodig hebben. Zo is de pH in de mond licht basisch, in de maag erg zuur en in de dunne darm weer basisch. Daarnaast bevat natriumbicarbonaat veel natrium, een mineraal dat we proberen te vermijden door op ons zoutgebruik te letten. Ook bij andere supplementen bestaan er een kans dat ze effect hebben op de hoeveelheid maagzuur. Kies daarom liever voor normale voeding: doordat de concentratie mineralen daarin veel lager is, heeft dit geen invloed op het maagzuur.

Geen bewijs

Er is nog geen overtuigend bewijs gevonden dat het zure en basen dieet bij PDS en maag-darmklachten ondersteunend werkt. Ook zijn er geen betrouwbare meetinstrumenten om het zuur-base-evenwicht in het lichaam te meten. Wanneer we een zure urine hebben, toont dit aan dat de nieren een teveel aan zuur hebben uitgescheiden en dit zegt volgens de reguliere wetenschap niets over de zuurgraad van het lichaam. Normaal kan de zuurgraad van urine variëren van 4.8 tot 8.0. Wanneer het grootste gedeelte van de voeding uit basevormende voeding bestaat, eet men overwegend verse, plantaardige producten. Dat is zeker aan te bevelen.