Behandeling en medicijnen bij PDS – Q&A met internist

De juiste behandeling en medicijnen vinden bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) blijft een persoonlijke zoektocht. Vervelende buikklachten, zoals een opgezwollen buik, gasvorming, diarree, obstipatie, misselijkheid en darmkrampen, kunnen een behoorlijke impact hebben op je leven. Om die reden heb ik PDS-internist Vicdan Sari-Eichhorn van PoliDirect kliniek gevraagd of ik haar hierover mag interviewen. Ze vertelt in dit artikel meer over de hoe ze tot de diagnose PDS komt en de patiënt helpt de diagnose te accepteren. Daarnaast kun je ook meer lezen over de medicijnen en behandeling die ze aanraadt bij PDS. De video met het interview kun je onderaan dit artikel vinden.

1. Je bijzondere aandacht gaat naar mensen met het prikkelbare darm syndroom. Waarom vind je PDS zo’n interessante doelgroep?

Heel veel mensen hebben darmklachten en PDS komt vaak voor. Het is geen gevaarlijke ziekte, maar mensen ervaren er veel klachten van. Het brengt veel ongemak, het belemmert hun leven en deze doelgroep heeft een speciale aandacht nodig. Het heeft een andere aanpak dan een andere darmziekte, zoals ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa of Coeliakie (gluten-intolerantie). Er is geen behandeling of medicijn dat bij iedereen werkt. Het is echt uitzoeken samen met de patiënt wat er wel werkt.

3. Het verhaal van de patiënt is belangrijk om tot de juiste diagnose te komen. Kun je hier meer over vertellen?

Het klachtenpatroon geeft mij heel veel informatie en daarmee kom ik met mogelijk diagnoses. Klopt het met het plaatje prikkelbare darm syndroom of is het iets anders? Er zijn namelijk bepaalde symptomen die hier bij horen, maar ook klachten die niet onder PDS vallen. Daarnaast geeft het ook informatie over hoe de patiënt is en wat ze kunnen verwachten van mij. Op die manier kan ik er gerichter op inspelen. Aan de hand van het navragen van de klachten en lichamelijk onderzoek kom ik tot mogelijke diagnoses.

Altijd een aanvullende test op Coeliakie (gluten-intolerantie)

Daarbij doe ik altijd aanvullend een test op Coeliakie (gluten-intolerantie), omdat de klachten van PDS daar heel erg op lijken. Coeliakie komt maar bij 2% van de Nederlandse bevolking voor en PDS bij 10-20% van de bevolking. Toch is het belangrijk om het uit te sluiten, omdat de behandeling anders is. Er moet namelijk geheel glutenvrij gegeten worden bij Coeliakie, terwijl bij PDS minder gluten eten vaak ook al helpt. Verder kan een algemeen bloedonderzoek gedaan worden, bijvoorbeeld voor de schilklier. Een ontlastingsonderzoek is ook mogelijk om te checken of er ontstekingen voorkomen. Indien dit het geval is, moet er ook een darmonderzoek gedaan worden.

3. Wat is het eerste gesprek die je met de patiënt hebt na het stellen van de diagnose?

Ten eerste leg ik uit wat PDS is. Dat het een aandoening is en niet tussen de oren zit. Er is geen sprake van een gezwel of ontsteking, maar het heeft te maken met een functionele afwijking van de darmen. De invloed van voeding en stress bespreek ik met ze. Ik leg ook uit hoe ik tot de diagnose PDS ben gekomen en waarom ik met die methode de diagnose heb gesteld. Dit is namelijk belangrijk voor het accepteren van de diagnose. Je moet twijfels weg nemen in het hoofd, want dan kan de patiënt pas weer verder. Vervolgens bespreek ik de prognose en de behandelmogelijkheden. Ik vind het belangrijk dat ze zich realiseren dat het een inspannend en langdurig traject is dat ze zullen bewandelen. Het is namelijk een hele zoektocht bij prikkelbare darm syndroom. Welke behandeling en medicijnen aanslaan wisselt per persoon met PDS.

4. Regelmatig zie ik mensen die twijfelen aan de diagnose of die verwachten dat ze hun darmen heel eenvoudig kunnen herstellen met een probioticakuur of door te detoxen. Ze verwachten dat ze daarna weer hun oude leven terug krijgen en weer alles kunnen eten. Wat voor uitleg zou je geven aan zo’n patiënt?

Het is dan belangrijk om uit te leggen wat PDS is en wat voor impact het heeft op de rest van hun leven. Dat het helaas niet te genezen is. De behandeling is gericht op het zo min mogelijk klachten hebben of het liefst geen klachten. Ze moeten zich wel realiseren dat ze zich levenslang aanpassingen moeten doen in hun voedings- en leefwijze. Dat is heel belangrijk om goed uit te leggen. De gevoeligheid van de darmen blijft, maar als de patiënt zich beter leert kennen, weet die beter waar die rekening mee kan houden. Op die manier krijgen ze hun kwaliteit van leven terug.

5. Jij bent vaak de eerste stap in de zoektocht van de patiënt met PDS. Hoe kom je tot een bepaalde behandeling of keuze voor medicijnen?

Ik leg uit dat voeding, stress en leefstijl de meeste impact heeft op de darmen.  Daar moet als eerste iets aan gedaan worden, het liefste onder begeleiding van een diëtiste. Daarnaast bespreek ik andere alternatieven, zoals medicijnen die mensen kunnen gebruiken. Dit is afhankelijk van het klachtenpatroon. PDS met obstipatie behandel je anders dan met diarree. Dit is ook weer uitproberen om te kijken of het wel helpt. Indien het niet helpt ga je weer wat anders zoeken. Ik motiveer ze om tegelijkertijd met medicijnen, voeding en leefstijl aan de slag te gaan. Met medicijnen probeer ik snel rust aan de darmen te geven, zodat ze vervolgens beter met voeding kunnen starten. Daarna probeer ik de medicatie af te bouwen, want vaak is de werking van korte duur.

6. Naast voeding speelt stress vaak ook een rol bij PDS. Welke vormen van stress zie je vaak bij de patiënt?

Met name hebben ze stress in de privésfeer, maar ook op werk. In het hoofd zitten en piekeren is ook stress. “Wat kan ik wel en niet eten?” “Stel dat ik zo buikpijn krijg, wat moet ik dan doen?” Dat is natuurlijk ook allemaal stress. Soms denken ze ook dat het iets ernstigs is, zoals kanker. Dat geeft ook weer stress en impact op je darmen. Het belangrijk om bewust te worden van welke soorten stress er speelt bij de patiënt en om zoveel mogelijk angst weg te nemen.

7. Je geeft aan dat een integrale aanpak bij PDS belangrijk is. Wat is dat?

Met anderen specialismen samenwerken om de patiënt zo goed mogelijk te kunnen helpen voor zijn klachten en diagnose. Bij het prikkelbare darm syndroom is de belangrijkste persoon de diëtist. Met alleen uitleg, adviezen en behandeling kom je niet verder. Er moet echt gekeken worden naar de voeding en de diëtist is hierbij de beste persoon. Vaak hebben patiënten zelf al wat geprobeerd, zoals gluten en lactose vermijden. Vaak is dat niet voldoende en moet er verder worden gekeken. Daarom is het belangrijk dat de diëtist meekijkt naar de relatie van de klachten en het voedingspatroon. Ik zeg dan ook tegen de patiënt dat ze het beste kunnen kiezen voor een diëtist die ervaring heeft met het prikkelbare darm syndroom. Die kijkt niet alleen naar voeding, maar ook bijvoorbeeld naar stress. Het is namelijk belangrijk om daar ook op te focussen en dat er breder gekeken wordt dan alleen voeding.

9. Regelmatig krijg ik een verwijsbrief van een huisarts met daarop ‘FODMAP?’, omdat het een populair dieet is. Zelf vind ik het wel een ingewikkeld dieet en zeker niet de eerste keuze. Ben je ook bekend met het FODMAP-dieet?

Ja zeker, dat horen ze vaak van een diëtiste. Wat ik zelf altijd doe wat simpel is, is het lactosevrij dieet proberen. Dan hoef je alleen maar melkproducten opzij te zetten voor twee weken en te kijken hoe dat gaat. Je kunt beter eerst beginnen met andere adviezen, voordat je met een intense aanpak als FODMAP gaat beginnen. Verder kijk ik ook of het met de gluten of fruit te maken kan hebben. Vaak kom ik er niet uit en dan verwijs ik door naar de diëtiste. Die kijkt er naar met een andere blik en kan de patiënt er beter bij ondersteunen.

9. Je werkt ook met andere hulpverleners samen, zoals de diëtist. Zijn er nog andere zorgverleners met wie je samenwerkt?

Bij prikkelbare darm syndroom verwijs ik vooral door naar de diëtiste en het liefste naar een PDS-coach met wie ik samenwerk. Die pakt het hele plaatje aan. Bij bekkenbodemproblemen verwijs ik ze door naar een bekkenbodemtherapeut. Verder werk ik samen met de gynaecoloog van PoliDirect. Die ziet veel mensen met buikklachten die soms ook vanuit de darmen komen. Dan verwijst zij naar mij door om te kijken of het PDS kan zijn.

10. Is er een populaire behandeling of zijn er medicijnen die patiënten met PDS graag willen proberen?

Ze willen zo snel mogelijk van hun klachten af, dus hoe eerder iets opgestart kan worden hoe beter. Vaak staan ze open voor medicijnen of hulpmiddelen. Bij obstipatie kan dit laxeermiddel of vezelzakjes zijn. Daarnaast kiezen ze voor probiotica, pepermuntcapsules of een kruidenmengsel die ik dan voorschrijf. Probiotica geeft bij een deel van hun na een paar maanden resultaat. Het belangrijkste blijft de voeding. Een psycholoog of hypnotherapeut is niet zo populair. Ze willen liever met voeding en medicijnen aan de slag. Misschien omdat ze nog niet bewust zijn dat ze stress hebben en dat dit impact heeft.

Bonusvraag: Heb jij een tip aan iemand met PDS die net begint aan zijn zoektocht of die al zoveel heeft geprobeerd en het echt niet meer weet?

Wees geduldig en ga dingen uitproberen, maar dan onder begeleiding. Op die manier heb je een leidraad in de behandeling. Soms weet je zelf niet meer wat je allemaal al gedaan hebt. Het is handiger als je een deskundige hebt die je daarin kan begeleiden. Dan hoef je het ook niet alleen te doen. Het is iets wat tijd kost. Probiotica moet je bijvoorbeeld minimaal vier weken proberen, voordat je kunt zien of het resultaat heeft. Zo is dat ook met veel andere behandelmethodes. Bekijk hieronder het interview met internist Vicdan Sari-Eichhorn over dit onderwerp.

Ik ben benieuwd welke medicijnen en behandeling heeft geholpen bij je PDS. Super leuk als je een reactie achter laat! Vragen en opmerkingen over dit artikel zijn ook altijd welkom.

Misschien vind je dit ook leuk om te lezen:

• Welke klachten zijn er bij PDS | Prikkelbare darm syndroom
• Behandeling van PDS | spastische darm
• Oorzaken van rommelende darmen en winderigheid
• Hoe ziet normale ontlasting er uit?
• ‘Stress in de darmen, wat kun je daaraan doen?’